Άρειος Πάγος (Α2΄ Τμήμα)

Αριθ. 939/2023

Πρόεδρος: Θ. Κανελλόπουλος, Αντιπρόεδρος 

Εισηγητής: Κ.-Δ. Κοκκορός, Αρεοπα­γί­της

Δικηγόροι: Ε. Οικονομίδης, Ε. Κωνσταντέλια

Συμπληρωματική εφαρμογή ΠτΚ στην ειδική εκκαθάριση πιστωτικού ιδρύματος. Διάκριση πτώχευσης και διαδικασίας ειδικής εκκαθάρισης. Εφαρμογή άρθρου 145 ν. 4261/2014. Εφαρμογή άρθρου 55 εδ. α΄ ΠτΚ, 3 § 1 εδ. β΄ ν. 4446/ 2016 επί ειδικής εκκαθάρισης. Περιοριστικά αναφερόμενοι λόγοι αναίρεσης αποφάσεων του πτωχευτικού δικαστηρίου.

[…] Περαιτέρω, κατά το άρθρο 145 ν. 4261/ 2014, Πιστωτικό Ίδρυμα δεν δύναται να κηρυχθεί σε πτώχευση, ούτε είναι δυνατόν να ανοίξει επ' αυτού προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης, ενώ σε περίπτωση που ανακαλείται η άδεια λειτουργίας πιστωτικού ιδρύματος σύμφωνα με το άρθρο 8, αυτό τίθεται υποχρεωτικώς υπό ειδική εκκαθάριση με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος. […] Κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης, τη διοίκηση του πιστωτικού ιδρύματος αναλαμβάνει ειδικός εκκαθαριστής, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που ορίζεται με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος. […] Ο ειδικός εκκαθαριστής καλεί εντός δέκα ημερών από τον ορισμό του, τους πιστωτές του ιδρύματος να αναγγείλουν τις απαιτήσεις τους. […] Ατομική ενημέρωση των πιστωτών δεν χωρεί, με την επιφύλαξη του άρθρου 16 του ν. 3458/2006. […] Η επαλήθευση των απαιτήσεων που δεν αναγγέλθηκαν εμπρόθεσμα μπορεί να ζητηθεί από το δικαστήριο με ανακοπή κατά του συνδίκου της πτώχευσης, σύμφωνα με το άρθρο 92 του Πτωχευτικού Κώδικα, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. […] Αντικείμενο δε της ανακοπής είναι η εξέλεγξη και όχι η επιδίκαση της απαίτησης (ΑΠ 1410/2022, ΑΠ 1177/2017). […] Περαιτέρω, σύμφωνα με τις όμοιου περιεχομένου διατάξεις του άρθρου 2 § 4 των ΔΑ 39/2008 και 37/2009, οι βασικοί μισθοί των Διευθυντών και των Υποδιευθυντών για κάθε χρόνο παραμονής τους μετά το 33ο κλιμάκιο ή για κάθε χρόνο παραμονής τους στον βαθμό, διαμορφώνονται στρογγυλοποιούμενοι στην πλησιέστερη ακέραιη μονάδα ευρώ, ως εξής: ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ - ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΙΑ: 1..., 2..., 3...,4...., 5..., 6..., 7..., έως 8... […] Με βάση το ως άνω άρθρο, η αίτηση αναίρεσης του αναιρεσείοντος κατά της εφετειακής απόφασης ως προς το σκέλος που αφορά το ζήτημα του κλιμακίου με βάση το οποίο έπρεπε να υπολογιστούν οι αμοιβές του, κρίνεται βάσιμη, κατά τους προαναφερθέντες λόγους αναίρεσης υπό τους αριθμούς 1 και 19 αντίστοιχα του άρθρου 559 ΚΠολΔ. […] Επιπλέον, με τη διάταξη του άρθρου 145 ν. 4261/2014 § 2, ορίζεται ότι στην ειδική εκκαθάριση πιστωτικού ιδρύματος εφαρμόζονται συμπληρωματικώς και στο μέτρο που δεν αντίκεινται στο παρόν άρθρο, οι διατάξεις του Πτωχευτικού Κώδικα. […]  Η ειδική εκκαθάριση γίνεται αντιληπτή, διαφορετικά από ό,τι η πτώχευση, αποκλειστικά ως διαδικασία ρευστοποίησης της περιουσίας του πιστωτικού ιδρύματος. Από τον συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων, προκύπτει ότι τα πιστωτικά ιδρύματα, όπως η αναιρεσίβλητη, δεν κηρύσσονται σε πτώχευση, αλλά μπορούν να τεθούν σε κατάσταση ειδικής εκκαθάρισης, η οποία, αντιθέτως με ότι συμβαίνει στην πτώχευση, γίνεται αντιληπτή αποκλειστικά ως συλλογική διαδικασία διοικητικής φύσεως, που κινείται από την εποπτεύουσα αρχή και όχι με πρωτοβουλία των πιστωτών και οδηγεί στη ρευστοποίηση της περιουσίας του πιστωτικού ιδρύματος. […] Επομένως, είναι δυνατή η συμπληρωματική, ευθεία και όχι αναλογική, εφαρμογή επί της ειδικής εκκαθάρισης του άρθρου 145 ν. 4261/2014, μόνο των διατάξεων εκείνων του πτωχευτικού κώδικα, οι οποίες δεν αντίκεινται στον επιδιωκόμενο με αυτή [ειδική εκκαθάριση] σκοπό, όπως αυτός διαγράφεται στο ως άνω άρθρο και εξειδικεύεται με τον κανονισμό της από 21/2/4.11.2011 της Τράπεζας της Ελλάδος, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η διάταξη του άρθρου 55 εδ. α΄ του ν. 3588/2007 (ΠτΚ). Στην διάταξη αυτή, με την αντικατάστασή της από το άρθρο 3 § 1 εδ. β΄ του ν. 4446/2016, ορίζεται ότι, αν δεν ρυθμίζεται διαφορετικά, οι αποφάσεις του πτωχευτικού δικαστηρίου υπόκεινται σε ανακοπή ερημοδικίας, έφεση και αναίρεση, μόνο για τους λόγους του άρθρου 559 αριθ. 1, 4, 14, 16, 17 και 19 ΚΠολΔ (ΑΠ 564/2021, ΑΠ 602/2018, ΑΠ 453/2018). […] Όμως, οι ως άνω λόγοι αναίρεσης, δεν καταλαμβάνουν πτωχεύσεις πριν την ισχύ του, σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 13 §§ 1 και 2 εδ. β' και δ' του νεότερου αυτού νόμου 4446/2016, του οποίου η ισχύς, με ορισμένες εξαιρέσεις, αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α/22.12. 2016), στις οποίες ορίζεται αντίστοιχα ότι  οι διατάξεις του παρόντος εφαρμόζονται επί των διαδικασιών που αρχίζουν μετά την έναρξη της ισχύος του ως άνω νόμου. Ως έναρξη διαδικασιών νοείται η κατάθεση αίτησης πτώχευσης (ΑΠ 564/2021, ΑΠ 602/2018).

Σ.Π.

■